ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ι.ΜΠΑΒΕΑΣ . Γιατρός – βιοπαθολογος
Ο εθελοντισμός είναι έννοια με δυναμική, πολλές παραμέτρους ερμηνείας και αποτελεί πλέον κοινωνικό φαινόμενο που αλλάζει περιεχόμενο, όψη, μεθόδους και ακολουθεί τις εξελισσόμενες κοινωνικές απαιτήσεις κάθε εποχής, ενώ διαρκώς αποδεικνύεται ότι είναι το σημαντικό συμπλήρωμα του κοινωνικού κράτους πρόνοιας . Ο εθελοντισμός είναι ανθρωπιστικό κίνημα και αποτελεί το πιο σημαντικό και αποτελεσματικό μέσο κοινωνικής αλληλεγγύης, φιλανθρωπίας και δράσης . Ο εθελοντισμός είναι η φυσική δύναμη κάθε ανθρώπου η ένταση της οποίας εξαρτάται από την προσωπικότητα και τον συναισθηματικό κόσμο κάθε ατόμου . Δύσκολα μπορεί να διδαχθεί η εθελοντική πρόσφορα εάν δεν υπάρχει έμφυτη ψυχική καταβολή και απόθεμα ηθικών αξιών και συναισθημάτων . Η ανάπτυξη του εθελοντικού κινήματος σήμερα χρειάζεται τέτοια μεθοδολογία ώστε να μπόρεση να αναδείξει την θέληση, την προσφορά, και την αγάπη του κάθε ατόμου να ενταχθεί σε αυτή την κινητοποιήσει των κοινωνικών ομάδων. Η ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ γίνεται η μεμονωμένα από το άτομο προς το άτομο, είτε υπό την μορφή οργανωμένων ομάδων γενικά προς το κοινωνικό σύνολο. Σήμερα στον παράλογο κόσμο που ζούμε, που είναι εμφανείς οι συνθήκες ατομικισμού και της κοινωνική αφασίας, εν τούτοις το εθελοντικό κίνημα διαρκώς μεγαλώνει έτσι ώστε να αποτελεί σημαντικό στοιχείο κάθε σύγχρονης κοινωνίας και κοινωνικής πολιτικής, αφού αποδεικνύει την υπευθυνότητα, την αλληλεγγύη και την προσωπική ολοκλήρωση των ατόμων ως κοινωνικές μονάδες. Μπορεί ακόμα ο εθελοντισμός να χαρακτηρισθεί ως μια νέα μορφή πολιτικής που εκφράζει το ευγενέστερο νόημα της και δίνει την δυνατότητα της άμεσης συμμετοχής όλων των πολιτών και ειδικά των νέων στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, μακριά από τις παραδοσιακές κομματικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις των κομμάτων , έτσι η συμμετοχή τους είναι πιο ενεργητική και περισσότερο αποτελεσματική.
Η πιο σημαντική εθελοντική προσφορά είναι και θα είναι πάντα η ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ , είναι η προσφορά του πολύτιμου και αναντικάστατου αίματος που μοναδική πηγή είναι μόνο ο άνθρωπος. Είναι μια πρόκληση για όλους τους πολίτες και γι αϊτούς που δίνουν αίμα αλλά και γι αυτούς που βοηθούν και είναι φίλοι της αιμοδοσίας . Όλοι οι νέοι πρέπει να είναι πρωταγωνιστές για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της αιμοδοσίας. Κρίνω ότι η Εθελοντική αιμοδοσία πρέπει να ενταχθεί στην αγωγή υγείας, διότι η αγωγή υγείας δεν μεταδίδει μόνο γνώσεις από ειδικούς επιστήμονες προς τους πολίτες, αλλά φροντίζει ακόμη στην διαμόρφωση θέσεων ,συνηθειών και αλλαγής συμπεριφοράς των πολιτών. Η μετάγγιση αίματος είναι άμεσα συνδεμένη με την ζωή του άρρωστου και το αίμα σήμερα έχει πλέον προδιαγραφές φαρμάκου και είναι πολύτιμο αγαθό. Είναι αποδεδειγμένο ότι η ενημέρωση των νέων πρέπει να γίνει από την σχολική ηλικία, ώστε από την τρυφερή παιδική και εφηβική ηλικία να αναδείξουμε έντονα από τον συναισθηματικό τους κόσμο την αγάπη, την αλληλεγγύη, την φιλανθρωπία προς τον συνάνθρωπο μας και να τονίσουμε ιδιαίτερα την σημασία του ΑΙΜΑΤΟΣ για την ζωή. Αγώνας δύσκολος γιατί πρέπει να επιλέξουμε το τρόπο που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ανάλογα με την μόρφωση και το κοινωνικό επίπεδο των ατόμων, της κοινωνίας μας .Πρέπει να προσπαθήσουμε οι νέοι να υπερβούν τις φοβίες , τον ατομικισμό, την απομόνωση, την απάθεια, την αδιαφορία, για να συμπορευτούν και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη όχι μόνο της αιμοδοσίας αλλά και του εθελοντικού κινήματος γενικότερα. Χρειάζεται ακόμα η κρατική συμπαράσταση και η ουσιαστική παρουσία του κοινωνικού κράτους και της πολιτείας, για την σωστή οργάνωση και λειτουργία του εθελοντικού κινήματος και της αιμοδοσίας ειδικότερα .Η συνεχής ενημέρωσης των πολιτών με διαφόρους τρόπους είναι πλέον σχεδόν κάθε μέρα απαραίτητη , σήμερα στην εποχή της επικοινωνίας είναι εύκολο να γίνει αυτό και τα αποτέλεσμα να είναι πολύ καλά .Ως γιατρός ασχολούμαι με την αιμοδοσία από το 1970 και έχω παρακολουθήσει τον δύσκολο αγώνα που κάναμε για να μεταπέσει η αμειβόμενη αιμοδοσία στην εθελοντική, έχω διαπιστώσει ότι αυτοί που έδιναν αίμα είχαν κάτι το διαφορετικό εκτός από το κέρδος, ανεγνώριζαν την σημασία του επείγοντος και μετά από την ενημέρωση έγιναν συνειδητοποιημένοι αιμοδότες και συνέχιζαν να μας βοηθούνε στο δύσκολο έργο μας χωρίς αμοιβή. Προσπάθησα στην μικρή κοινωνία της ΛΗΜΝΟΥ να αναδείξω με συνεχείς ομιλίες και επισκέψεις στα χώρια με τους συνεργάτες μου το σημαντικό αυτό πρόβλημα τονίζοντας ότι πρέπει να έχουμε δική μας επάρκεια στο αίμα, γιατί στις νησιωτικές, με μικρά νοσοκομεία περιοχές στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης μετά από την παρουσία του αναισθησιολόγου είναι η επάρκεια σε αίμα. Είχα κατορθώσει με την συνεχή ενημέρωση να δημιουργήσω αιμοδότες και αυτό το διαπίστωνα από τους ιδίους, γιατί όταν έδιναν αίμα μου έλεγαν ότι με παρακολουθούσανε στις ομιλίες μου στο ραδιόφωνο η στις διαλέξεις μου και είχαν πεισθεί ότι στις κοινωνικές τους υποχρεώσεις είναι και το να δίνουνε αίμα εθελοντικά . Αυτό ήταν το επιθυμητό αποτέλεσμα και κάθε χρόνο γράφονται από το 1983 που ιδρύθηκε ο σύλλογος της Λήμνου πάντα περισσότεροι εθελοντές αιμοδότες σε σχέση με τον πληθυσμό του νησιού μας και ο σύλλογος μας να είναι από τους καλύτερους στον ελλαδικό χώρο. Όλοι πλέον γνωρίζουμε ότι με την συνεχή μελέτη και ερευνά για την αιμοληψία, την μετάγγιση, την συντήρηση του αίματος έχει γίνει μεγάλη πρόοδος και εξειδικευμένοι επιστήμονες έχουν πλέον εξασφαλίσει το 99% εις την ασφάλεια των μεταγγίσεων .
Σε παγκόσμιο επίπεδο σήμερα τίθεται το ερώτημα εάν το αίμα είναι δώρο ή αγαθό, η απάντηση της σύγχρονης ιατρικής αντίληψης είναι ότι κυρίως η χρήση του αίματος είναι χρήση φαρμάκου. Επομένως σήμερα, αφού του δίδουν αυτή την έννοια θα πρέπει να έχει ειδικές και ξεκάθαρες προδιαγραφές , όσο αφορά την συλλογή του , τον εργαστηριακό έλεγχο, την επεξεργασία και την διανομή του . Θα πρέπει να τηρούνται κανόνες και πρακτικές καλής λειτουργίας στα πλαίσια ενός συστήματος ολοκληρωμένης ποιότητας στην αιμοδοσία . Μια αιμοδοτικη πολιτική ποιότητας στηρίζεται μόνο στην εθελοντική μη αμειβόμενη αιμοδοσία η οποία ακολουθεί την βασική προϋπόθεση για την εκπλήρωση του σκοπού της που είναι η ασφάλειας της ποιότητος του αίματος ,που σύμφωνα και με το σύνθημα του παγκόσμιου οργανισμού υγείας , είναι υπόθεση όλων μας . Σήμερα εμείς οι γιατροί γνωρίζουμε την αναγκαιότητα της χορηγήσεως αίματος και ότι η μετάγγισης του αίματος καθώς και η χορήγηση των προϊόντων του , αποτελούν ουσιαστικό μέρος της σύγχρονης ιατρικής και υγειονομικής περίθαλψης. Έτσι η οργάνωση των υπηρεσιών αιμοδοσίας αποτελεί ενιαίο τμήμα κάθε εθνικής πολιτικής υγείας με την ευθύνη της εκάστοτε κυβέρνησης. Θεωρώ απαραίτητο σε κάθε πολιτική υγείας πρέπει να υποβάλει λεπτομερή έλεγχο την αιμοδοσία με βάσει νομοθετικές ρυθμίσεις και κανονισμούς ώστε να μην υπάρχει εμπορευματοποίηση του αίματος , εκμετάλλευση των αιμοδοτών και των μεταγγιζομενων, και να υπάρχει αυστηρός εργαστηριακός έλεγχος για να αποφύγουμε τον κίνδυνο διασποράς μεταδοτικών νοσημάτων μέσα από την μετάγγιση του αίματος.
Ακόμη και σήμερα οι ηθικές ,κοινωνικές ,επιστημονικές και οικονομικές διαστάσεις της αιμοδοσίας αποτελούν αντικείμενο διαρκούς προβληματισμού και έρευνας σε ολόκληρο τον κόσμο.
Από το 1949 το Συμβούλιο της Ευρώπης στα πλαίσια της πολιτικής του για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, για την προστασία της υγείας και της αιμοδοσίας , διαμόρφωσε ενιαίους κανόνες για την ασφάλεια της αιμοδοσίας και των μεταγγίσεων. Αυτοί οι κανόνες έγιναν η αφορμή να αποτελέσουν την βάση ενός παγκόσμιου πρότυπου ποιοτικού έλεγχου με ορισμένες βασικές αρχές ,οι οποίες είναι οι κάτωθι.
1- Οι αιμοδότες δεν παίρνουν χρήματα
2- Όλα τα κράτη πρέπει να προσελκύουν εθελοντές για να έχουν επάρκεια αίματος
3- Η συλλογή του αίματος και η παραγωγή προϊόντων να μην έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα
4- Η ασφάλεια των προϊόντων και των παραγώγων του αίματος να είναι εγγυημένη
Από το 1980 οι διεθνείς οργανισμοί χρησιμοποιούν κοινή γλώσσα στην λειτουργία την ανάπτυξη και την αποτελεσματικότητα της σχέσεως αιμοδοσία—μετάγγιση και αρχίζουν να χρησιμοποιούν κωδικοποιημένες διατάξεις , νομοθετικές ρυθμίσεις και κανόνες .
Έτσι όλοι οι οργανισμοί συνεργάζονται και δημιουργούν πρωτόκολλα ,διάφορες οδηγίες, ενημερωτικές εκδηλώσεις και συνθήκες συνεργασίας.
Τέτοιοι οργανισμοί ηταν ο ερυθρός σταυρός (1936, 1981), ο Π.Ο.Υ(1975). Η διεθνής υπηρεσία αιμοδοσίας ISBT(1967) το συμβούλιο της Ευρώπης και τώρα η Ευρωπαϊκή ένωση .Η Ευρωπαϊκή ένωση που έχει προχωρήσει στην πολιτική , κοινωνική ,και οικονομική ολοκλήρωση, προχωρεί και στην υγειονομική ολοκλήρωση και έχει δώσει μεγάλη σημασία στα θέματα της ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΣ και των μεταγγίσεων και κυρίως για την ασφάλεια και την ποιότητα του χορηγουμένου αίματος και των προϊόντων αυτού σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε παγκόσμιο επίπεδο όλα τα θεσμικά μέτρα για την αιμοδοσία έχουν ως θεμέλιο λίθο την αρχή της εθελοντικής μη αμειβόμενης αιμοδοσίας , επομένως και στην Ε.Ε κάθε κράτος μέλος πρέπει να ακολουθήσει τέτοια μεθοδολογία αγωγή υγείας στους πολίτες του ώστε να προσελκύσουν Αιμοδότες που θα έχουν γνώση και θέληση για τον εθελοντισμό , κεφαλαίο δύσκολο και πολύπλευρο που και σήμερα βρίσκεται στο στάδιο της έρευνας και της μελέτης.
Χρειάζεται πολύ δουλειά για να αλλάξουμε στάσεις και συμπεριφορές να καταπολεμηθούν οι φοβίες που αφορούν την αιμοδοσία και να εναρμονίσουμε τις δραστηριότητες μας στις αρχές και τους κανονισμούς της Ε.Ε. Ο κώδικας αυτός αφορά την επιλογή και την ασφάλεια του αιμοδότη ,τον έλεγχο του χορηγούμενου αίματος και τον προϊόντων αυτού καθώς και την προστασία από τα μεταδοτικά νοσήματα .
Ο κώδικας αυτός έχει γίνει αποδεκτός από το 1981 από τη Διεθνή ομοσπονδία εταιριών του Ερυθρού σταυρού και των Ερυθρών ημισελήνων και τελευταία από Συμβούλιο της Ευρώπης.
Μεγάλη αναφορά στις διατάξεις και τους κανονισμούς αυτούς γίνεται για τα παράγωγα και τα προϊόντα του αίματος και συνιστά επάρκεια αίματος , σωστή επεξεργασία αυτού, ασφαλή μετάγγιση και ελεγμένα και ασφαλή παράγωγα του αίματος για τον άρρωστο. Σήμερα στην ΕΕ με βάσει την κοινοτική οδηγία 89/39 η οποία αναφέρει ότι όλα φαρμακευτικά προϊόντα και τα παράγωγα του αίματος πρέπει να προέρχονται από κοινοτική επάρκεια αίματος, μέσα από την μη αμειβόμενη εθελοντική αιμοδοσία, και η οποία οδηγία θεωρείται απαραβίαστη αρχή . Η ΕΕ θεωρεί πολύ σημαντική και σκόπιμη την ενίσχυση των διάφορων εθελοντικών οργανώσεων , και συλλογών και εξ ίσου σημαντικό θεωρεί την καθιέρωση διοργάνωσης , μιας ευρωπαϊκής ημέρας αιμοδοσίας. Η υλοποίηση αυτού του στόχου εξαρτάται από διαφόρους παράγοντες κοινωνικούς ,οικονομικούς , πολιτικούς καθώς και από την θέληση και την γνώση των Ευρωπαίων πολιτών. Από μελέτες στην ΕΕ αποδεικνύεται ότι οι Έλληνες έχουν την μεγαλύτερη πληροφόρηση από την τηλεόραση για την αιμοδοσία. Πολλοί γνωρίζουν τι είναι το πλάσμα και τα παράγωγα αίματος με πρώτους τους Δανούς.
1- στους 10 πολίτες της Ευρώπης έχει κάνει μετάγγιση αίματος.
Στην Ελλάδα το 11% έχει κάνει μετάγγιση και κανείς Έλληνας πλέον δεν θέλει να αμείβεται. Οι Έλληνες δεν θέλουν ανταποδοτικότητα για την αιμοδοσία, δέχονται μόνο να αποζημιωθούν για τον χρόνο της αιμοδοσίας περνώντας άδεια από την εργασία (αιμοδότικη άδεια ) Ακόμη επιθυμούν σε μεγάλο ποσοστό μια ηθική αμοιβή για την προσφορά του αυτή προς το κοινωνικό σύνολο .
Σήμερα λοιπόν στην ΕΕ πρωτεύοντα ρόλο για την αιμοδοσία έχει η προσέλκυση και η δημιουργία εθελοντών αιμοδοτών με προγράμματα και μεθοδολογία που έχουν ως βάσει την μεταφορά γνώσεων και την πληροφόρηση του γενικού πληθυσμού, με μόνη απαραβίαστη όπως αναφέραμε αρχή τον εθελοντισμό. Αυτό έχει αποδειχθεί ότι γίνεται με ομιλίες σε πληθυσμιακές ομάδες, στα σχολεία ,στο στρατό, με την τηλεόραση, το ραδιόφωνο , την διαφήμιση
Τώρα στην ΕΕ και κυρίως στην Ελλάδα από τις προσπάθειες της πολιτείας και των διαφόρων εθελοντικών οργανώσεων όπως είμαστε εμείς οι σύλλογοι, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τα αποτελέσματα για την δημιουργία εθελοντών αιμοδοτών είναι άριστα και συνοπτικά μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής
1-παρατηρουμε συνεχή αύξηση των ατόμων που έχουν δώσει αίμα έστω και μια φορά
2-Οι εθελοντές αιμοδότες διατηρούν και αυξάνουν την προσφορά τους ,γίνονται συνειδητοποιημένοι αιμοδότες
3-Αυξανεται η συνείδηση για αλτρουιστική και φιλανθρωπική προσφορά αίματος προς τον άγνωστο συνάνθρωπο μας
4- κρίνεται σε υψηλό βαθμό ικανοποιητική η συμπεριφορά του προσωπικού κατά την διάρκεια της αιμοδοσίας
5- Οι εκστρατείες ενημερώσεις για την αιμοδοσία πρέπει να στραφούν για την προσέλκυση αιμοδοτών από τον γυναικείο πληθυσμό και τους νέους
6- Η δωρεάν εξετάσεις αίματος θεωρούνται από τους αιμοδότες σαν ένα από τα βασικότερα κίνητρα για την εθελοντική αιμοδοσία
7- Αν και έχουμε διαρκή ενημέρωση , δεν μειώθηκε το ποσοστό δυσπιστίας ως προς την ανυπαρξία κινδύνου μολύνσεως από τον HIV κατά την προσφορά του αίματος
Η ψυχοσύνθεση του αιμοδότη απετέλεσε πεδίο μελέτης και εδώ στην Ελλάδα, έτσι με βάσει την ψυχοσύνθεση , την στάση και την συμπεριφορά έχουμε τρεις βασικούς τύπους Αιμοδοτών
1- Ο συνειδητοποιημένος και τακτικός αιμοδότης, που αναγνωρίζει και θεωρεί μεγάλη ανάγκη την αιμοδοσία και έχει ενεργό συμμετοχή με τακτικές προσφορές αίματος
2- Ο συγκρατημένος αιμοδότης αναγνωρίζει την ανάγκη της αιμοδοσίας την εκφράζει όμως σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο , δεν ενδιαφέρεται πρακτικά αλλά μόνο σε περιπτώσεις μεγάλης ανάγκης
3- Ο παθητικός αιμοδότης αναγνωρίζει και αυτός την ανάγκη της αιμοδοσίας την εκφράζει μόνο σε θεωρητικό επίπεδο , ενδιαφέρεται μόνο σε μεγάλη ανάγκη και με κίνητρα . Συμπεραίνουμε ότι στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού η αιμοδοσία γίνεται κατανοητή ως ανάγκη και ως προσφορά . Ως ανάγκη διότι το αίμα είναι απαραίτητο λόγω των πολλών ατυχημάτων, των μεγάλων εγχειρήσεων, των διάφορων νοσημάτων και της ελλείψεως που υπάρχει στα νοσοκομεία . Ως προσφορά διότι προσφέροντας αίμα μπορεί να σωθεί η ζωή κάποιου συνάνθρωπου μας. Δυο σημαντικές και ουσιαστικές δυναμικές αποστολές της αιμοδοσίας που πρέπει να αποτελέσουν την βάσει για την ενημέρωση του γενικού πληθυσμού
Με την πρόσφερα αίματος ο αιμοδότης καλύπτει τρία κυρίως επίπεδα αναγκών του 1- προσωπικές ηθικές και ψυχολογικές ανάγκες του ίδιου του εαυτού του
2-Κοινωνικες και φιλικές ανάγκες διότι έτσι βοηθάει το κοινωνικό σύνολο και φίλους και3-Πρακτικες ανάγκες διότι βοηθάει κάποιον που κινδυνεύει άμεσα η ζωή του
Σήμερα η αιμοδοσία είναι θέμα ολόκληρου του πληθυσμού κάθε χώρας και αυτών που δίδουν αίμα και αυτών που δεν μπορούν να δώσουν, τους οποίους θέλουμε να είναι φίλοι της αιμοδοσίας και να συμβάλουν με τις όποιες δυνάμεις και γνώσεις έχουν στην καθιέρωση του εθελοντισμού. Η ασφάλεια των μεταγγίσεων και η χορήγηση των παραγωγών του αίματος πλησιάζει σε πολύ υψηλά επίπεδα ,χωρίς σε παγκόσμιο επίπεδο % να είναι ασφαλής . Τήρησης εθνικής στρατηγικής για την αιμοδοσία από κάθε κράτος, οι διεθνείς συνεργασίες και έρευνες σήμερα προσπαθούν να μηδενίσουν τους κινδύνους για πλήρη ασφάλεια των μεταγγίσεων απέναντι στο AIDS και τις Ηπατίτιδες. Το υγρό αυτό που λέγεται αίμα με τις πολλές και ποικίλες λειτουργίες ,που σε παγκόσμιο επίπεδο του δίνουμε την έννοια του φάρμακου θα πρέπει να έχει υψηλές προδιαγραφές . Σήμερα που ο κόσμος ταξιδεύει παντού , είναι δυνατό κάπου κάποτε να έχει ανάγκη αίματος ένας πολίτη σε κάποια χώρα ,και τίθεται το ερωτήματα πόσο ασφαλές είναι το αίμα , ποια η ποιοτική οργάνωση της αιμοδοσίας παρακολουθεί αυτό το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην ΕΕ αλλά και σε άλλες χώρες.
Έχει γίνει μετά από πολλές προσπάθειες κατανοητό ότι ανταλλαγή επιστημονικών απόψεων με τα κοινά ερευνητικά προγράμματα έχουν κατορθώσει να επιτύχουν σχεδόν την πλήρη και ασφαλή χορήγηση αίματος και των προϊόντων αυτού
Τελεύοντας αναφέρω το εξής . Έχουν πέραση 2500 χρόνια από τότε που ιστορικά απέδιδαν στο αίμα διπλή ενέργεια .Η διπλή ενέργεια του αίματος συνοψίστηκε σε μια μικρή φράση , ενώ ο ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ περιέγραψε πως η Αθηνά έδωσε στον Ασκληπιό ,το θεό της ιατρικής από το αίμα της ΓΩΓΟΥΣ . Η μια σταγόνα θεράπευε όλες τις αρρώστιες και συντηρούσε την ζωή , ενώ η άλλη έφερνε τον θάνατο. Οι μεταγγίσεις αίματος κατόρθωσαν να διαλύσουν αυτή την αντιφατική εικόνα του αίματος φορέα ,της ζωής και του θανάτου ταυτόχρονα ,που από τα βάθη των αιώνων υπήρξε προσφιλές θέμα όλων των πολιτισμών. Ακόμη μέσα από την πρόσφορα αίματος γίναμε όλοι κοινωνοί στη μυστική πράξη της θυσίας αφαιρώντας της λίγη από την τραγικότητα της . Η εμφάνιση του AIDS της ηπατίτιδας έφερε πάλι στην επιφάνεια την αντιφατική εικόνα του ζωοποιού και θανατηφόρου αίματος . Η αιμοδοσία που έως τότε συμβόλιζε τη φροντίδα για τους άλλους αμφισβητήθηκε πολλές φορές αφού το αίμα αποτέλεσε εν δυνάμει μέσο μετάδοσης γνωστών και άγνωστων ιών . Επομένως για να διασφαλισθεί η καθαρότητα του πρέπει να υποβάλλεται σε σωρεία εργαστηριακών ελέγχων και επεξεργασιών και αυτό κάνουν σήμερα εξειδικευμένοι γιατροί με την βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας, ώστε αυτή η αντιφατική σημασία του αίματος να μηδενιστεί. Ελάτε λοιπόν να συνεχίσουμε να υπηρετούμε με περισσότερες δυνάμεις τον εθελοντισμό γιατί αυτό το μεγαλόπρεπες οικοδόμημα της Εθελοντικής αιμοδοσίας κτίζεται από τον άνθρωπο και είναι μόνο για τον άνθρωπο με μοναδικά υλικά την αγάπη, την θέληση, την γνώση, την αλληλεγγύη, την φιλανθρωπία, ηθικές άξιες και στοιχεία που πολλές φορές πιστεύομε σήμερα ότι είναι υπό εξαφάνιση