εις την Αγωγή Υγείας και τη Πρόληψη
Θεόδωρος Ι. Μπαβεας
Διαχρονικά η Αγωγή υγείας αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της Προληπτικής ιατρικής, και επομένως κατέχει σημαντική θέση στη πρωτογενή και τη δευτερογενή πρόληψη ( Όπως τα προγράμματα πρόληψης ….καρκίνος του μαστού ,μήτρας προστάτη , εντέρου πρωτογενής πρόληψη κατά των εξαρτήσεων ,προληπτικός εργαστηριακός έλεγχος .εμβολιασμός κ.α.) τα οποία μαζί με τη θεραπευτική, και νοσοκομειακή ιατρική προστατεύουν Ατομική και Δημόσια υγεία των πολιτών στη κοινωνία Είναι γνωστό ότι η αγωγή υγείας δεν ενδιαφέρεται μόνο για την μετάδοση γνώσεων από τους ειδικούς φορείς και επιστήμονες ,αλλά αποβλέπει και προσπαθεί στην διαμόρφωση θέσεων, και στην αλλαγή της συμπεριφοράς του ατόμου , με σκοπό την ενεργό συμμετοχή του ατόμου στα διάφορα προγράμματα υγείας, άρα χρειάζεται γνώση και δράση από το ίδιο το κοινωνικό σύνολο. …..απλή ατομική συμπεριφορά π.χ πως βήχουμε όχι στα κοινωνικά φιλιά , που φτύνουμε κ.α γιατί η άγνοια δημιουργεί και ενισχύει το κοινωνικό πανικό
Αυτοί που ασχολούνται με την υγεία έχουν πια συνειδητοποίηση, ότι παρά την τεραστία ανάπτυξη της θεραπευτικής νοσοκομειακής ιατρικής με αντιβιοτικά εμβόλια και την δημιουργία διαφόρων συστημάτων υγείας ,ακόμη με την έρευνα, και την μελέτη τις νέες ανακαλύψεις ,με τη γονιδιακή μελέτη και τη πρόοδο της Μοριακής βιολογίας δια διαγνωστικούς λόγους Εν τούτοις μεγάλα σύγχρονα ιατρικά προβλήματα δύσκολα αντιμετωπίζονται, διότι η μελέτη και η έρευνα απέδειξε πως πολλά από τα συχνότερα νοσήματα στις ανεπτυγμένες χώρες όπως τα καρδιαγγειακά τα νεοπλάσματα και οι ιώσεις είναι αποτελέσματα της μακροχρόνιας επίδρασης εξωγενών βλαπτικών παραγόντων που θα μπορούσαμε να τα αποφύγουμε όταν μάθουμε να έχουμε κατάλληλη συμπεριφορά και υγιεινή διαβίωση.
Γίνεται πλέον αποδεκτό από τους επιστήμονες ότι η αγωγή υγείας, και μέσα από αυτή η προληπτική ιατρικήεπηρεάζει περισσότερο τους δείκτες θνησιμότητας στη νοσηρότητα από την θεραπευτική ιατρική, η οποία έχει σχέση μόνο με την κλασική ιατρική παιδεία , ενώ επιστημονικά η προληπτική ιατρική δεν βασίζεται μόνο στην κλασική ιατρική αλλά συνεργάζεται στενά με άλλους κλάδους της επιστήμη ,όπως την βιολογία την γενετική ,την νοσηλευτική , την χημεία την φαρμακευτική ,την κοινωνιολογία , την στατιστική ,την νομική κ α. Η ανάπτυξη της πληροφορικής και των μέσων επικοινωνίας συνέβαλαν σημαντικά στην προαγωγή της υγείας, σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες, από εξειδικευμένους επιστήμονες γιατί χρειάζεται εκλαϊκευμένη σωστή ενημέρωση βάσει προγραμμάτων και επιστημονικών δεδομένων, όπως τώρα …..με την μάλλον εμφανιζόμενη … πανδημία με το Κορωνοιό χωρίς να υποβαθμίζεται η ιατρική επιστήμη Πάντως δεν πρέπει να γίνονται όλοι ειδικοί και να δημιουργείται υπερβολή στην μεταφορά των γνώσεων ώστε να προκαλείται πανικός ,από την παραπληροφόρηση. γιατί ο πανικός είναι καταστροφή
Σημαντικό στοιχείο για την αγωγή υγείας είναι η επιλογή του τρόπου επικοινωνίας με το κοινωνικό σύνολο,διότι πρέπει να επιλεγεί μέθοδος, με την οποία θα γίνει η μεταφορά των γνώσεων, οι οποίες θα διεγείρουν το ενδιαφέρον για την συμμετοχή και την δράση του ατόμου , στα σπουδαία προγράμματα πρόληψης Είναι πλέον αποδεκτό από τους λειτουργούς υγείας ότι οι διαλέξεις δεν είναι δυνατόν να πείσουν και σε μεγάλο βαθμό να αλλάξουν συνήθειες τρόπο ζωής και συμπεριφορές των πολιτών
Η αλλαγή της συμπεριφοράς στην ζωή των ατόμων είναι ο πιο δύσκολος στόχος της αγωγής υγείας διότι χρειάζεται να ανατραπούν εμπεδωμένες απόψεις πρακτικές και συνήθειες , και να αντικατασταθούν με άλλες λιγότερο ευχάριστες. στην ζωή του ατόμου…όπως το κάπνισμα το ποτό .. ο ίλιγγος ,η ταχύτητα η εξάρτηση από τις ουσίες
Βλέπουμε πολλά άτομα να εμμένουν σε μια βλαβερή συνήθεια όπως το κάπνισμα , το ποτό παρόλο ότι γνωρίζουν για τις αρνητικές συνέπειες που έχουν για την υγεία τους .Η δυσκολία στην αγωγή υγείας ,είναι ότι πρέπει να σεβόμαστε τις ελεύθερες επιλογές κάθε ατόμου ,και όχι να τους το επιβάλλουμε για αυτό Η ευθύνη είναι πλέον ατομική και ευθύνη και ο σεβασμός για την ατομική ζωή του συνάνθρωπου μας Επομένως ,χρειάζεται μακροχρόνια προσπάθεια και συναίνεση από τα άτομα για να επιτύχουμε τον σκοπό μας .Είναι γνωστό ότι η μεθοδολογία της ενημέρωσης σε θέματα ατομικής και δημόσιας υγείας είναι πολυδιάστατη και εξαρτάται από το κοινό εις το οποίο απευθύνεται να ενημερωθεί και να εφαρμόσει
Η μεθοδολογία και επικοινωνία με το κοινό είναι πολύπλοκη και περιλαμβάνει 1- Διαλέξεις 2-Ατομική διδασκαλία 3- Μέσα μαζικής επικοινωνίας 4- Οπτικό-ακουστικά μέσα 5-Εκπαιδευτικη τηλεόραση 6- προγραμματισμένη εκμάθηση. Η επιλογή της μεθοδολογίας εξαρτάται από τον εκπαιδευτή, ανάλογα με την σύσταση της κοινωνικής ομάδας. με την οποία ενημερώνει με βάσει τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της ομάδας ,το μορφωτικό κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο … Η πρόληψη και σήμερα είναι ισχυρή ..και το προλαμβάνει ΚΑΛΥΤΕΡΟ του θεραπεύει …
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
oTA